-- Ratovi odlagali gradnju -- ...
Početak balkanskih ratova, a potom i Prvog svetskog rata
privremeno je odložila izgradnju krajnje deonice zapadnosrbijanske
pruge Užice-Mokra Gora-bosanska granica.
Okupacija Srbije u Prvom svetskom ratu od strane Austro-Ugarske
početkom 1916. godine dovešće i do pokušaja okupatora da
železničkom prugom spoji Vardište sa Užicem. Austro-Ugarska
je smatrala da je Srbija konačno ušla u sastav ove monarhije.
Radovi na pruzi počeli su u proleće 1916. godine, po trasi
koju su planirali austrougarski inženjeri. Radovi su dobro
napredovali i izgrađeno je devet kilometara pruge do podnožja
Šargana. U Mokroj Gori bila je podignuta i zgrada železničke
stanice.
Problemi u izgradnji pojavili su se u savlađivanju šarganskog
masiva. Danas se ne znaju sve pojedinosti oko okupatorske
gradnje šarganske pruge. Zna se da su najduži tunel kopali
ispod brda Budim na Šarganu. Kad se desila velika tragedija
u tunelu (usled odrona kamena zatrpana je cela jedna smena
radnika) radovi na pruzi su prekinuti. Stradali su ruski
i italijanski zarobljenici.Tačan broj stradalnika se ne
zna, a prema kazivanju meštana u Mokroj Gori, najverovatnije
je smena brojala oko 200 radnika. Na ovu tešku tragediju
podseća nas skroman spomenik od betona na brdu Budimu, na
kome se od teksta sačuvale samo brojke godine izgradnje,
1916.
Od ovog poduhvata ostala je pripremljena trasa za devet
kilometara pruge od Vardišta do podnožja Šargana.
Po završetku Prvog svetskog rata pristupilo se dovršenju
preostale deonice železničke pruge Užice-Šargan-Mokra Gora
na liniji Stalać-Vardište.
Projekat
ove pruge uradili su inženjeri: Hugo Kajncl (bivši inspektor
nekadašnjih bosansko-hercegovačkih železnica), kao jedan
od projektanata ove pruge i njen realizator, još za vreme
bivše Monarhije, zatim Andra Stanić, Ranisav Avramović,
Milorad Milivojević, Vasa Marković, koji su sa srpske strane
i kao bivši inženjeri na radu na ovoj pruzi, izveli prve
poteze na njenoj trasi. Najinteresantniji deo trase odnosio
se na savlađivanje visinske razlike između mokrogorske kotline
i Šarganskog prevoja. Taj problem je rešen čuvenom šaraganskom
"osmicom".
